Кибәге белән бергә бөртекләрне югалтмыйк. Шәхси хуҗалыкларның керемен исәпкә алмакчылар

Аның әйтүенчә, төрле дәүләт программалары ни­ге­зендә илнең агросә­нәгать үсешенә 1,5 триллион сум акча юнәлдереләчәк. Бу ка­дәр акчаның күпмесе хуҗа­лыкларга барып җитәр, аны­сын киләчәк күрсәтер. Әмма озак еллар дәва­мында җые­лып килгән проблемаларны хәл итәр өчен акча гына тү­гел, авыл халкының киләчәк­кә ышанычы да зур булырга тиеш.

Татарстанда җитеш­те­релә торган авыл хуҗалыгы продукцияләренең яртысына якыны – шәхси хуҗа­лык­лар өлеше. Ачыктан-ачык әйт­кәндә, авылларыбызны шул шәхси хуҗалык­лар таркатмый яшәтә дә бит инде. Ил өчен иң авыр, иң фаҗи­гале елларда да шәхси ху­җалыклар күпләрне ачлыктан йолып калган. Үз ху­җалыгында күпләп мал-туар асраган, яшелчә, җи­ләк-җимеш җитештерүче фида­карьләргә рәхмәт әй­теп яшисе иде дә бит... Кү­рәсең, җи­тәкчеләр алдына башка та­ләпләр куела.

Апрель ае башында Пермь шәһәрендә эшмә­кәр­ләр белән очрашу вакытында Россия Премьер-ми­нис­-т­ры Дмитрий Медведев шәх­си ху­җалыкларның керемен исәпкә алу механизмын булдыру турында берничә министрлык вә­килләренә күр­сәтмә бирде. Әлеге күрсәтмә нигезендә, җаваплы оешмалар 2019 елның 15 маена кадәр “Шәх­си хуҗалык­ларны авыл хуҗалыгы коо­пера­ция­сенә берләштерү” яки “Һө­нәри эшчәнлеккә салым”  мак­сатында файдалану буенча конкрет тәкъ­димнәрен булдырырга тиеш. 

Әйтергә кирәк, күпләп мал-туар асраучы шәхси ху­җалыкларның үз эш­чән­ле­геннән табыш алуы мо­ңарчы да кайберәүләрнең ачуын ки­терә иде. Ничек инде, шул­кадәр мал-туар асрап, яшел­чә, җиләк-җи­меш яисә башка төр продукция җи­теш­тереп, салым тү­лә­мичә яшәргә була, янәсе? Хикмәт тә шунда шул. Шәхси хуҗа­лыкларның төр­лесе бар. Әй­тик, Татарстанда 400 меңнән артык шәхси ху­җалык исәп­ләнә. Мөмкин­лек­ләргә кил­гәндә, берсе икенчесенә һич ох­шамаган. Күбесе коопе­рациягә бер­ләшеп эшләсәң, үзләре өчен файдалырак булачагын да аңлый.

Керемнән тиешле салым түләргә әзерләре дә күп. Әмма, ашыгычлык күр­сәтеп, болай да көч-хәл бе­лән генә терлек асрап азап­лану­чы­ның күңелен кайтармыйсы иде.

Авылда ишегалды тутырып мал-туар асраганнар, яшелчә, җиләк-җимеш, күп­ләп башка төрле продукция җитештерүчеләр дә, абзарында бер тавык асрамаучылар да бар. Аралаганда, ки­бәге белән бергә бөртек­ләр­не дә югалт­мый­сы иде.

Аннан килеп, авылда күпләп терлек-туар асравы да җиңел түгел. Бәяләрнең гаделсезлеге, җитеш­терел­гәнне сатканда килеп чыккан башка кыенлыклар да шактый күп. Нәрсәне булса да тамырдан үзгәртү өчен анда яшәүчеләр белән ки­ңәш-та­быш итсәң дә комачауламас иде. Һәрхәлдә, бу юнә­лештә халык фикерен өй­рәнү, югары дәрәҗәдә тәкъ­димнәр ясау өчен  ике атна вакыт бик аз. Кем әйтмешли, каш ясыйм дип, күз чыгармыйсы иде.

2016 елда узган авыл ху­җалыгы буенча Бөтенрос­сия исәпкә алу нәти­җә­лә­реннән кү­рен­гәнчә, эре терлек­нең – 42, дуң­гызның – 17, са­рыкның – 42, кә­җәнең – 79, куянның – 88, тавыкның – 16, үрдәкнең – 87, казлар­ның 84 процентын шәхси хуҗалыклар асрый! Бәрәңгенең – 68, яшел­чәнең 56,5 проценты да – шәхси хуҗалык­лар­ның хез­мәт җимеше.

Фото: http://vatantat.ru/index.php?pg=762

(“Ватаным Татарстан”,   /№ 60, 24.04.2019/)