Токымсыз мал тотканчы...

Күптән түгел Буа районында бер хуҗалыкның терлекчелек комплексында булган идем. Терлекчеләр арасында тирә-юньдәге авыллардан, хәтта күрше төбәкләрдән килеп эшләүчеләр арткан. Үз авылларында яшәүчеләрнең фермадан читләшүе сәбәбе күп төрле гаделсезлекләр, шул исәптән эш шартларының, аеруча хезмәт хакларының түбән булуында.
Хуҗалыкта эш хакы җитештерелгән продукция күләменә карап түләнә. Сөт аз булгач, түләү дә күп түгел. Мондый хәлгә читтән килеп эшләүче терлекчеләр дә канәгать түгел. Сыерларның ике елга бер бозаулавы, нибары 20 проценты гына югары җитештерүчән токымлы булуы да мул сөт алуга киртә куя.
Матди кызыксындыру булмагач, сыерларга тиешле тәрбия дә эләкми. Тизәккә баткан малларның интегеп йөткерүләре, мескен кыяфәтләренә карап күңелгә борчулы уйлар килә. Соңыннан ачыкланганча, савым сыерларның бер өлеше лейкоз белән җәфалана икән. Арада башка чирләрдән интегүчеләре дә бар, диләр.
Бозаулар торагындагы хәлләрне күргәч тә ни өчен савым сыерларның шушы хәлгә төшүләрен аңларга була. Тәрбия күрмәгән токымсыз таналардан киләчәктә мул сөт бирүче сыерлар чыгачагына да ышаныч аз.
Мөмкинлек бар, теләк җитми
Татарстан ил күләмендә иң күп сөт җитештерүче төбәк булып танылса да, хәлләр төрле хуҗалыкларда төрлечә. Озак еллар дәвамында терлекчелеккә тиешле игътибар бирмәгән Әлмәт районы Расих Гайнетдинов җитәкчелегендәге "Сосновка" хуҗалыгында бүген бер сыердан савым күләме нибары 3,4 килограмм тәшкил итә. Районның "Чишмә" хуҗалыгында (Александр Горохов) сөт җитештерү күләме 3,6 килограммнан артмый.
Тәүлегенә 4-5 килограмм сөт белән канәгатьләнеп яшәүче Азнакай районы "Престиж Агро-Чалпы" хуҗалыгы (җитәкчесе Мансур Фәсхетдинов), Әлки районы "Чаллы" (Роберт Гарифуллин), Буа районы "Йолдыз" (Айдар Латыйпов), Яшел Үзән районы "Күгәй" (Ирек Хәйруллин), Минзәлә районы "Органик Төркем" - "Чулман" (Ленар Ахунов) хуҗалыкларындагы аяныч хәл дә терлекнең токымына тиешле игътибар булмаудан.
Югыйсә республикада 60 токымлы терлек үрчетү хуҗалыгы һәм 15 токымлы терлек җитештерү заводы бар. Белгечләр әйтүенчә, безнең шартларда хуҗалыкларда голштин, холмогор (Татарстан тибындагысы) һәм кара-чуар токымлы сыерлар асрау кулайрак. Бу токымнарның һәркайсы югары җитештерүчәнлеге белән аерылып тора. Токымлы терлек үрчетү хуҗалыкларында тәрбияләнүче сыерларның ел дәвамында 7 мең килограммнан артык сөт бирүе дә шуны раслый.
Чит ил генетикалы малларның аеруча нәзберек булулары билгеле. Андыйларга тиешле тәрбия бирү өчен шактый чыгымнарга барырга туры килә. Ә үзебезнең шартларга яраклаштырылган, үзебездә тәрбияләнгән таналар сөтне күпмегәдер кимрәк бирсәләр дә, табышлары зуррак. Әтнә, Кукмара, Балтач һәм кайбер башка район хуҗалыкларының уңай тәҗрибәсе дә шуны раслый.
Орлыгы Бохарадамы әллә?
Татарстан Премьер-министры урынбасары - авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек министры Марат Әхмәтов, үзләрендә токымлы терлек булдырып, югары нәтиҗәләр белән эшләүче хуҗалыкларга ярдәм күбрәк булачак, ди.
Узган ел 3 мең баштан артык югары җитештерүчән токымлы таналар сатып алган хуҗалыкларга субсидия бирелгән. Якын арада тагын 2 мең баш токымлы терлек алу өчен хуҗалыкларга бюджет ярдәме күрсәтеләчәк.
Сыерларның токымын яхшырту өчен республикада барлык мөмкинлекләр бар. Алда әйтелгән махсус хуҗалыклардан тыш, "Элита" токымлы терлек үрчетү предприятиесе теләге булган һәр хуҗалыкны югары сыйфатлы орлык белән тәэмин итә ала. Узган ел әлеге предприятиедә 1 миллион доза орлык җитештерелгән.
Моның нәтиҗәсе дә бар. Республика хуҗалыкларында узган ел 280 мең бозау алынган. Бу 2016 ел белән чагыштырганда 1313 башка күбрәк. Тик хәл генә төрле хуҗалыкларда төрлечә. Әгерҗе, Кама Тамагы, Мөслим һәм кайбер башка район хуҗалыклары ясалма орлыкландыру эшен дә үзагымына куйган бугай. Шуның аяныч нәтиҗәсе буларак, андый районнарда 100 баш сыердан нибары 55-69 бозау алына. Сыерлары да ике елга бер бозаулый. Ясалма орлыкландыру булмагач - бозавы, бозавы булмагач, сөт азлыгына гаҗәпләнәсе юк.
("Ватаным Татарстан", /№ 21, 13.02.2018/)
Безнең Вконтаке челтәренә языл!
Кызыклы яңалыкларны күзәтеп бару өчен Телеграм каналга язылыгыз
Иң мөһим һәм кызыклы язмаларны Татмедиа Telegram-каналында укыгыз
-
18 май 2022 - 14:17Дулкын радиосында кунакта "Дулкын" радиосының "Китапханәче сүзе" тапшыруында Әбрар Кәримуллин исемендәге район китапханәсенең укучыларга хезмәт күрсәтү бүлеге мөдире Гарипова Йолдыз Гали кызы һәм әйдәп баручы китапханәче Мөхәммәтшина Эльмира Васыйл кызы чыгыш ясады.8000
-
18 май 2022 - 10:06Статистика: Россия пенсияләр күләме буенча дөньяда 22нче урынны били Дөньяның төрле илләрендәге пенсияләр күләмен чагыштырганда ике алым (теге яки бу валютадагы уртача түләүләрне сумнарга күчерү яки хезмәт хакы һәм пенсияне чагыштыру) кулланыла. «Прайм» агентлыгы Дәүләт идарә университетының статистика кафедрасы мөдире вазифаларын вакытлыча башкаручы Николай Кузнецовка сылтама белән шул хакта хәбәр итә.12500
-
18 май 2022 - 09:5018 май илебездә музейлар көне буларак билгеләп үтелә! 1977 елдан башлап, 18 май илебездә музейлар көне буларак билгеләп үтелә.11700
-
18 май 2022 - 09:38Представители АО «Транснефть – Прикамье» провели профориентационные мероприятия в г. Ижевске Специалисты АО «Транснефть – Прикамье» провели серию мероприятий по привлечению перспективных кадров из числа студентов Ижевского промышленно-экономического колледжа и Ижевского индустриального техникума им. Е.Ф. Драгунова.7400
-
18 май 2022 - 08:47Алдагы ял көннәрендә Татарстанда кырау төшәргә мөмкин Атна ахырында Татарстанда төнлә суыклар көтелә. Татарстанның Гидрометеорология үзәге тараткан фаразлар шуны күрсәтә.18300
-
18 май 2022 - 08:15Татарстанда БДИ ны алдан тапшырган укучыларның тугызы 100 балл җыйган Бердәм дәүләт имтиханын вакытыннан алда тапшырып, Татарстанда быел беренче тапкыр рус теле, профильле математика, физика, химия, җәмгыять белеме буенча 100 балл җыйган тугыз укучы билгеле. Бу хакта ТР мәгариф һәм фән министры Илсур Һадиуллин хәбәр итте.17200
-
17 май 2022 - 13:13"Тату сыйныф серләре" конкурсы 14 май көнне Лаеш шәһәрендә ата-аналар комитетларының "Тату сыйныф серләре" республика конкурсының финалы узды.26001
-
17 май 2022 - 10:20Команда АО «Транснефть - Прикамье» приняла участие в Казанском марафоне Команда АО «Транснефть - Прикамье» приняла участие в ежегодном Казанском марафоне. 14-15 мая представители Альметьевского, Казанского, Ромашкинского и Пермского районных нефтепроводных управлений (РНУ) и аппарата управления, а также члены их семей стали участниками забега на различные дистанции - всего более 40 человек.17600
-
"Атна" инф. программа. Эфир 06.05.2022г
-
"Атна" инф. программа. Эфир 29.04.2022г
-
22 февраль 2022 - 10:25Без имениБик зур рэхмэт 👍Олы Нырты авылында яшәүче Юнысов Харис Юныс улына 90 яшь! // 17.02.2022. Радио (+аудио)
-
21 октябрь 2021 - 14:08Без имениПрививка ясаткан кешедә авырый, ясатмаганыда! Прививка ясатканы ковид алып килә, шунда тарата! Ул вакцина юньле булмагач ник кешене эштән куарга!Патяшина эш бирүчеләргә вакцинациядән баш тартучылар белән эшләү алымын аңлатты
-
20 октябрь 2021 - 08:05Без имениМолодец Динара - хорошие стихи! Желаю тебе , твоей маме, всем твоим родным и близким долгих и счастливых лет жизни!Саба районы Язлы-Арташ авылында гомер итүче Якупова Вәсимә Мәүлит кызының туган көне! // 15.10.2021. Радио (+аудио)
-
31 май 2021 - 13:54Без имениДоказать итмичэ ничек суицид турында язарга була икэн улМамадыш районында бер ай элек югалган егетнең мәетен Кама елгасында тапканнар
-
17 май 2021 - 18:05Без имениБик матур жыр, рэхмэт)))Иске Мичән авылында гомер итүче Кадрия Шагали кызына 65 яшь! // 12.11.2020. Радио (+аудио)
-
22 апрель 2021 - 08:12trksabadulkynnaryХәерле иртә! Гафу итегез, төзәттек.Иләбәр авылында яшәүче Гайфиева Сәрия Закир кызына 60 яшь! // 19.04.2021. Радио (+аудио)
-
21 апрель 2021 - 10:35Без именинигэ 90 яшь дип язылды?Иләбәр авылында яшәүче Гайфиева Сәрия Закир кызына 60 яшь! // 19.04.2021. Радио (+аудио)
-
14 апрель 2021 - 15:27trksabadulkynnaryХәерле көн! Вконтакте яки инстаграмм битенә яза аласыз белешү өчен. Я шушы номерга шалтыратыгыз 2-43-11Байлар Сабасында яшәүче Фагмиева Гөлфиягә 65 яшь! // 11.04.2021. Радио (+аудио)
-
14 апрель 2021 - 13:33ФәридәИсәнмесез. Мондый котлауны кайда ,ничек язасы? Аңлатмассыз микэн?Байлар Сабасында яшәүче Фагмиева Гөлфиягә 65 яшь! // 11.04.2021. Радио (+аудио)
-
17 май 2022 - 10:277000
-
4 май 2022 - 13:35«Көнчыгыш» автовокзалыннан Казан шәһәре, Аграр урамы, 8 нче йорт адресы буенча «Казан - Байлар Сабасы"төбәкара маршруты буенча автобуслар йөри Расписание : көн саен. Казаннан: "Көнчыгыш" автовокзалы. 13 сәгать 00 Мин., 18 сәгать. 00 Мин.22701
-
20 апрель 2022 - 14:10Хезмәт өмәсендә катнашырга чакырабыз Матурлык та, чисталык та үзебез өчен икәнен онытмыйк!12200
-
17 май 2022 - 13:13"Тату сыйныф серләре" конкурсы 14 май көнне Лаеш шәһәрендә ата-аналар комитетларының "Тату сыйныф серләре" республика конкурсының финалы узды.26001
-
17 май 2022 - 10:03Рөстәм Миңнеханов Сабантуй көннәрен раслады Татарстан Президенты Рөстәм Миңнеханов Сабан туен бәйрәм итү көннәрен раслады. Казанда ул 19 июньдә узачак.23700
-
17 май 2022 - 09:58Бүген Саба гимназиясе каршында "КОСМОС" спорт командасы укучыларын каршы алдылар Гимназиянен "КОСМОС" спорт командасы укучылары Анапа шәһәреннән кайтты.22900
-
16 май 2022 - 09:00Работники АО «Транснефть – Прикамье» отмечены знаками отличия ГТО Работники АО «Транснефть – Прикамье» получили знаки отличия Всероссийского физкультурно-спортивного комплекса (ФЗСК) «Готов к труду и обороне» (ГТО).19000
-
18 май 2022 - 08:47Алдагы ял көннәрендә Татарстанда кырау төшәргә мөмкин Атна ахырында Татарстанда төнлә суыклар көтелә. Татарстанның Гидрометеорология үзәге тараткан фаразлар шуны күрсәтә.18300
-
17 май 2022 - 10:20Команда АО «Транснефть - Прикамье» приняла участие в Казанском марафоне Команда АО «Транснефть - Прикамье» приняла участие в ежегодном Казанском марафоне. 14-15 мая представители Альметьевского, Казанского, Ромашкинского и Пермского районных нефтепроводных управлений (РНУ) и аппарата управления, а также члены их семей стали участниками забега на различные дистанции - всего более 40 человек.17600
-
18 май 2022 - 08:15Татарстанда БДИ ны алдан тапшырган укучыларның тугызы 100 балл җыйган Бердәм дәүләт имтиханын вакытыннан алда тапшырып, Татарстанда быел беренче тапкыр рус теле, профильле математика, физика, химия, җәмгыять белеме буенча 100 балл җыйган тугыз укучы билгеле. Бу хакта ТР мәгариф һәм фән министры Илсур Һадиуллин хәбәр итте.17200
-
18 май 2022 - 10:06Статистика: Россия пенсияләр күләме буенча дөньяда 22нче урынны били Дөньяның төрле илләрендәге пенсияләр күләмен чагыштырганда ике алым (теге яки бу валютадагы уртача түләүләрне сумнарга күчерү яки хезмәт хакы һәм пенсияне чагыштыру) кулланыла. «Прайм» агентлыгы Дәүләт идарә университетының статистика кафедрасы мөдире вазифаларын вакытлыча башкаручы Николай Кузнецовка сылтама белән шул хакта хәбәр итә.12500
-
18 май 2022 - 09:5018 май илебездә музейлар көне буларак билгеләп үтелә! 1977 елдан башлап, 18 май илебездә музейлар көне буларак билгеләп үтелә.11700
-
18 май 2022 - 14:17Дулкын радиосында кунакта "Дулкын" радиосының "Китапханәче сүзе" тапшыруында Әбрар Кәримуллин исемендәге район китапханәсенең укучыларга хезмәт күрсәтү бүлеге мөдире Гарипова Йолдыз Гали кызы һәм әйдәп баручы китапханәче Мөхәммәтшина Эльмира Васыйл кызы чыгыш ясады.8000
-
18 май 2022 - 09:38Представители АО «Транснефть – Прикамье» провели профориентационные мероприятия в г. Ижевске Специалисты АО «Транснефть – Прикамье» провели серию мероприятий по привлечению перспективных кадров из числа студентов Ижевского промышленно-экономического колледжа и Ижевского индустриального техникума им. Е.Ф. Драгунова.7400
© ТАТМЕДИА. Все материалы, размещенные на сайте, защищены законом.
Перепечатка, воспроизведение и распространение в любом объеме информации,
размещенной на сайте, возможна только с письменного согласия редакций СМИ.
При поддержке Республиканского агентства по печати и массовым коммуникациям «ТАТМЕДИА».
Наименование СМИ: Саба ТВ
№ свидетельства о регистрации СМИ, дата: ЭЛ № ФС 77 - 69864 от 29.05.2017г.
выдано Федеральной службой по надзору в сфере связи,
информационных технологий и массовых коммуникаций
ФИО главного редактора: Мубаракова Альфия Галимзяновна
Адрес редакции: 422060, РТ, Сабинский район, п.г.т. Богатые Сабы, ул. З.Юсупова, 26
Телефон редакции: 8(84362)2-43-11
Почта филиала для сообщений о фактах коррупции: sabatv@rambler.ru
Политика о персональных данных
Антикоррупционная политика