Бу хакта “Татар-информ”да узган матбугат конференциясендә Татарстан Министрлар Кабинетының Ветеринария баш идарәсе җитәкчесе урынбасары Айрат Гәрәев, ведомствоның хайваннарның йогышлы авырулары һәм эпизоотиягә каршы чаралар оештыру бүлеге җитәкчесе Александр Козлов, шулай ук Татарстан буенча Роспотребнадзор идарәсенең территорияне санитар саклау бүлеге башлыгы Луиза Борисова сөйләде.
Кыргый төлкеләр миграциясе аркасында Идел буе федераль округында котыру чире куркынычы югары
Кыргый җәнлекләргә вакцинация ясау аркасында Татарстанда котыру чире кимегән
Судан курку һәм арткы аяклары параличлану: нинди билгеләр йорт хайваннарында котыру чире турында сөйли?
Әгәр хайван бик ягымлыга, назлыга әйләнә икән, аның үз-үзен тотышына аеруча игътибар бирергә кирәк. Бу йорт хайванында куркыныч котыру чире барлыкка килү билгесе булырга мөмкин.
“Котыру һәрвакытта да дулау һәм авыздан күбек килү дигән сүз түгел. Еш кына котыру чире башка төрле формада уза. Хайван, киресенчә, назлыга әйләнә, кеше янына еш килә, кулын ялый”, - диде Александр Козлов. Хайваннарны күзәтергә һәм кирәк булган очракта ветеринарга мөрәҗәгать итәргә кирәк дип тә өстәде.
Котыру чире йоктырган хайваннарда тагын бер билге еш күзәтелә. Бу арткы аякларның һәм бугазның параличлануы. Хуҗасы хайванның тамагына сөяк яки башка әйбер тыгылган дип уйлый. Һәм, әлбәттә, аны үзе тартып чыгарырга һәм хайванга ярдәм итәргә тырыша. Әмма болай эшләргә ярамый. Хайван тешләргә яки тырнарга мөмкин, һәм әгәр дә ул авыру икән, вирус яра аркылы организмга бик җиңел эләгә.
Судан курку һәм күпләп селәгәй бүленеп чыгу да йорт хайваннарында котыру чиренең бер билгесе. Моннан тыш, этләр авырган вакытта еш кына агач әйберләрне, мәсәлән, ояларын кимерә яки ташлар йота.
“Бу хайванның язмышы. Котыру – дәваланмый торган чир. Әмма ел саен вакцинация ясату дәвалау эффекты бирә”, - диде хайваннарның йогышлы авырулары һәм эпизоотиягә каршы чаралар оештыру бүлеге җитәкчесе. Шулай ук прививкаларны даими ясатуның мөһимлеген дә әйтте.
Барлык йорт хайваннарына да прививка ясатырга кирәк – хуҗалары вирусны аякларына ияргән пычрак кисәкләре яки тизәк аркылы да йоктырырга мөмкин
Барлык йорт хайваннары да ел саен котыруга каршы прививка алырга тиеш. Хәтта хайван урамга чыгып йөрмәсә дә вакцинация ясату зарур.
“Хайван асраучылар вирусны аякларына ияргән пычрак кисәкләре яки тизәк аркылы да йоктырырга мөмкин, ул шактый тотрыклы”, - диделәр ветеринария идарәсендә. Һәм мондый хәлләрнең практикада еш булуын да искәрттеләр.
Козлов сүзләренчә, хуҗалар куркыныч инфекция ияртүләрен һәм йорт хайваннарына йоктыруларын башларына да китерми. Алар хайванның хәле начарлануы күзәтә, клиникага мөрәҗәгать итә, әмма күп очракта хайванны саклап калып булмый. Шуңа күрә ветеринарлар хайваннарга котыруга каршы прививканы ел саен ясатырга киңәш итә. Өстәвенә, муниципаль ветеринария клиникаларында бу авыруга каршы бушлай прививкалар ясыйлар. Хәтта районнарга чыгып та вакцинация уздыралар.
Мондый практика ярдәмендә Татарстанда котыру чиреннән 100 меңнән артык йорт песиләре һәм этләре прививка ала. Шулай ук вакцинация ел саен 1 миллионнан артык авыл хуҗалыгы терлегенә ясала. Һәм соңгылары прививкаларны тулы составта алса, ветеринарларга йорт хайваннары белән авыргарак туры килә.
“Без моны 100 процент колачлый алмыйбыз. Чөнки барысы да хуҗаның теләгенә һәм ихтыярына бәйле. Әмма һәркем үзенең йорт хайванының сәламәтлеге һәм гомере өчен генә түгел, ә балалары һәм үзенең гомере өчен дә җаваплы булуын аңларга тиеш. Вакцинация 100 процент гарантия ул. Хәтта хайван чирле объект белән контактка керсә дә авыруга каршы тора алачак һәм чирләмәячәк”, - диде Александр Козлов.
Кыргый төлкеләр миграциясе аркасында Идел буе федераль округында котыру чире куркынычы югары
Татарстанда йорт һәм авыл хуҗалыгы хайваннары арасында котыру чире 4 елда 25 мәртәбә кимегән. Әгәр 2009 елда 373 хайванда авыру ачыкланган булса, 2019 елның сигез аенда аны 14 йорт хайванында тапканнар.
Хайваннарның йогышлы авырулары һәм эпизоотиягә каршы чаралар оештыру бүлеге җитәкчесе сүзләренчә, Идел буе федераль округы йорт хайваннарының котыру белән авыруы буенча имин булмаган зонага керә. Әлеге чирне төп таратучылар - кыргый ерткыч җәнлекләр. Һәм бу аларның миграциясе периодлап узуга бәйле.
“Сигез ай йомгаклары буенча Идел буе федераль округында котыру чиренең 197 очрагы теркәлгән. Беренче урында Удмуртия Республикасы – 37 очрак. Ә Пенза өлкәсендә 34, Саратов өлкәсендә 26, Самара өлкәсендә 24 һәм Татарстан Республикасында 14 котыру очрагы ачыкланган”, - диде спикер.
Үз вакытында ярдәм күрсәтелмәсә, үлем куркынычы бар: урамда йөри торган яки кыргый хайван тешләсә нишләргә
Котыру чире йорт хайваннарына гына түгел, кешеләргә дә куркыныч тудыра. Алай гына да түгел, аңа башлангыч вакцинация юк. Гадәттә прививканы җәнлек тешләгәннән соң гына ясыйлар. Татарстанда 2019 елның сигез аенда хайваннар тарафыннан зыян салынуның инде 8 мең очрагы теркәлгән.
“Татарстанда хайваннар тарафыннан зыян күрүнең елына уртача 10 мең очрагы теркәлә. Бу хайваннарның селәгәе эләгү, тырнау, тешләү. Соңгы сигез айда Татарстанда инде 8 мең очрак теркәлгән. Бу узган елның шушы ук вакыты белән чагыштырганда 24 процентка күбрәк”, - диде Луиза Борисова.
Кыргый яки урам хайваны ташланса, котыру чирен булдырмас өчен кичекмәстән табибка мөрәҗәгать итәргә кирәк. Тешләгәндә вирус канга керә, баш миенә барып җитә һәм тулаем нерв системасын зарарлый. Әгәр вакытында ярдәм күрсәтелмәсә, бу үлем белән төгәлләнергә мөмкин.
“Кичекмәстән медицина оешмасына, травмпунктка яки яшәү урыны буенча хастаханәгә мөрәҗәгать итәргә һәм терапевтик ярдәмне үз вакытында башларга кирәк. Бу яраны эшкәртү - аны юалар, антисептик, спирт, йод белән эшкәртәләр. Соңыннан вакцина ясыйлар. Кирәк булган очракта иммуноглобулин да ясала”, - диде Татарстан буенча Роспотребнадзор идарәсенең территорияне санитар саклау бүлеге башлыгы.
Әгәр кеше үзен тешләгән хайванның котыру чире белән авыруына ышанып бетми икән, аңа алты тапкыр ясала торган вакцинация билгелиләр. Дәвамы: https://intertat.tatar
Нет комментариев